Содержимое курса
Additional and Extra materials
Here you can find different useful links, books and worksheets
0/6
General physics
    🎯 Learning Objectives
    • Understand that electromagnetic radiation has a particulate nature.
    • Understand that a photon is a quantum of electromagnetic energy.
    • Recall and use E = hf.
    • Use the electronvolt (eV) as a unit of energy.
    • Understand that a photon has momentum and that the momentum is given by p = E/c.
    📚 Оқыту мақсаттары (Kazakh Translation)
    • Электромагниттік сәулеленудің бөлшектік табиғаты бар екенін түсіну.
    • Фотонның электромагниттік энергия кванты екенін түсіну.
    • E = hf формуласын еске түсіру және қолдану.
    • Электронвольтты (эВ) энергия бірлігі ретінде қолдану.
    • Фотонның импульсі бар екенін және импульстің p = E/c формуласымен берілетінін түсіну.
    🗣️ Language Objectives
    • Students will be able to define and explain key terms such as photon, quantum, electromagnetic radiation, particulate nature, Planck’s constant, frequency, energy, electronvolt, and photon momentum in English.
    • Students will be able to discuss the evidence for the particulate nature of light and the concept of energy quantization.
    • Students will be able to apply the formulas E = hf and p = E/c to solve problems involving photons.
    • Students will be able to convert energy values between Joules and electronvolts.
    • Students will be able to explain the relationship between a photon’s energy and its momentum.
    📚 Тілдік мақсаттар (Kazakh Translation)
    • Студенттер фотон, квант, электромагниттік сәулелену, бөлшектік табиғат, Планк тұрақтысы, жиілік, энергия, электронвольт және фотон импульсі сияқты негізгі терминдерді ағылшын тілінде анықтай және түсіндіре алады.
    • Студенттер жарықтың бөлшектік табиғатының дәлелдерін және энергияның квантталу концепциясын талқылай алады.
    • Студенттер фотондарға қатысты есептерді шығару үшін E = hf және p = E/c формулаларын қолдана алады.
    • Студенттер энергия мәндерін Джоуль мен электронвольт арасында түрлендіре алады.
    • Студенттер фотонның энергиясы мен оның импульсі арасындағы байланысты түсіндіре алады.
    🔑 Key Terminology / Негізгі терминология

    Let’s familiarize ourselves with the key terms for this topic. Төмендегі кестеде осы тақырып бойынша негізгі терминдер берілген.

    English TermRussian Translation (Перевод на русский)Kazakh Translation (Қазақша аудармасы)
    PhotonФотонФотон
    Quantum (plural: Quanta)Квант (мн.ч.: Кванты)Квант (көпше түрі: Кванттар)
    Electromagnetic RadiationЭлектромагнитное излучениеЭлектромагниттік сәулелену
    Particulate NatureКорпускулярная природа (Частичная природа)Бөлшектік табиғат
    Planck’s Constant (h)Постоянная Планка (h)Планк тұрақтысы (h)
    Frequency (f or ν)Частота (f или ν)Жиілік (f немесе ν)
    Wavelength (λ)Длина волны (λ)Толқын ұзындығы (λ)
    Energy (E)Энергия (E)Энергия (E)
    Electronvolt (eV)Электронвольт (эВ)Электронвольт (эВ)
    Momentum (p)Импульс (p)Импульс (p)
    Speed of Light (c)Скорость света (c)Жарық жылдамдығы (c)
    Photoelectric EffectФотоэлектрический эффектФотоэлектрлік эффект
    🃏 Flashcards: Practice Your Terms!

    To help you memorize these terms, you can use flashcards. Check out this set on Quizlet (or create your own!):

    Search for Photons & Quantum Energy Flashcards on Quizlet

    Alternatively, create physical flashcards for active recall.

    📚 Флэш-карталар: Терминдерді жаттаңыз! (Kazakh Translation)

    Бұл терминдерді жаттауға көмектесу үшін флэш-карталарды пайдалануға болады. Quizlet-тегі мына жинақты қараңыз (немесе өзіңіздікін жасаңыз!):

    Quizlet-те Фотондар және кванттық энергия флэш-карталарын іздеу

    Немесе белсенді еске түсіру үшін физикалық флэш-карталар жасаңыз.

    📖 Glossary / Глоссарий

    Understand the definitions of key concepts. Төменде негізгі ұғымдардың анықтамалары берілген.

    • Photon: A quantum (a discrete packet or bundle) of electromagnetic energy. It is the fundamental particle of light and all other forms of electromagnetic radiation. Photons have zero rest mass and always travel at the speed of light (c) in a vacuum.
      Translation (RU/KZ)
      Фотон: Квант (дискретная порция или пакет) электромагнитной энергии. Это фундаментальная частица света и всех других форм электромагнитного излучения. Фотоны имеют нулевую массу покоя и всегда движутся со скоростью света (c) в вакууме.
      Фотон: Электромагниттік энергияның кванты (дискретті үлесі немесе пакеті). Бұл жарықтың және электромагниттік сәулеленудің барлық басқа түрлерінің іргелі бөлшегі. Фотондардың тыныштық массасы нөлге тең және вакуумда әрқашан жарық жылдамдығымен (c) қозғалады.
    • Quantum (plural: Quanta): The minimum amount of any physical entity (physical property) involved in an interaction. For example, a photon is a quantum of the electromagnetic field. Energy is said to be quantized if it can only exist in discrete amounts.
      Translation (RU/KZ)
      Квант (мн.ч.: Кванты): Минимальное количество любой физической сущности (физического свойства), участвующей во взаимодействии. Например, фотон — это квант электромагнитного поля. Говорят, что энергия квантована, если она может существовать только в дискретных количествах.
      Квант (көпше түрі: Кванттар): Өзара әрекеттесуге қатысатын кез келген физикалық болмыстың (физикалық қасиеттің) минималды мөлшері. Мысалы, фотон – электромагниттік өрістің кванты. Егер энергия тек дискретті мөлшерде ғана бола алса, ол квантталған деп айтылады.
    • Particulate Nature of Light: The concept that light (and other electromagnetic radiation) can exhibit properties of particles (photons), in addition to its wave-like properties. This is a key aspect of wave-particle duality.
      Translation (RU/KZ)
      Корпускулярная природа света: Концепция, согласно которой свет (и другое электромагнитное излучение) может проявлять свойства частиц (фотонов) в дополнение к своим волновым свойствам. Это ключевой аспект корпускулярно-волнового дуализма.
      Жарықтың бөлшектік табиғаты: Жарықтың (және басқа электромагниттік сәулеленудің) толқындық қасиеттеріне қоса, бөлшектердің (фотондардың) қасиеттерін көрсете алатын тұжырымдамасы. Бұл толқындық-бөлшектік дуализмнің негізгі аспектісі.
    • Planck’s Constant (h): A fundamental physical constant relating the energy of a photon to its frequency. h ≈ 6.63 x 10-34 Joule-seconds (J s).
      Translation (RU/KZ)
      Постоянная Планка (h): Фундаментальная физическая постоянная, связывающая энергию фотона с его частотой. h ≈ 6.63 x 10-34 Джоуль-секунд (Дж·с).
      Планк тұрақтысы (h): Фотонның энергиясын оның жиілігімен байланыстыратын іргелі физикалық тұрақты. h ≈ 6.63 x 10-34 Джоуль-секунд (Дж с).
    • Electronvolt (eV): A unit of energy commonly used in atomic and particle physics. One electronvolt is the amount of kinetic energy gained (or lost) by a single electron when it is accelerated through an electric potential difference of one volt. 1 eV ≈ 1.602 x 10-19 Joules (J).
      Translation (RU/KZ)
      Электронвольт (эВ): Единица энергии, обычно используемая в атомной и ядерной физике. Один электронвольт — это количество кинетической энергии, приобретаемой (или теряемой) одним электроном при его ускорении разностью электрических потенциалов в один вольт. 1 эВ ≈ 1.602 x 10-19 Джоулей (Дж).
      Электронвольт (эВ): Атомдық және бөлшектер физикасында жиі қолданылатын энергия бірлігі. Бір электронвольт – бір электрон бір вольт электрлік потенциалдар айырымы арқылы үдетілгенде алатын (немесе жоғалтатын) кинетикалық энергия мөлшері. 1 эВ ≈ 1.602 x 10-19 Джоуль (Дж).
    • Photon Momentum (p): Although photons have no rest mass, they possess momentum. The momentum of a photon is related to its energy (E) and the speed of light (c) by p = E/c, or to its wavelength (λ) by p = h/λ.
      Translation (RU/KZ)
      Импульс фотона (p): Хотя фотоны не имеют массы покоя, они обладают импульсом. Импульс фотона связан с его энергией (E) и скоростью света (c) соотношением p = E/c, или с его длиной волны (λ) соотношением p = h/λ.
      Фотон импульсі (p): Фотондардың тыныштық массасы болмаса да, олар импульске ие. Фотонның импульсі оның энергиясымен (E) және жарық жылдамдығымен (c) p = E/c қатынасы арқылы немесе оның толқын ұзындығымен (λ) p = h/λ қатынасы арқылы байланысты.
    🔬 Theory: The Photon - A Quantum of Light / Теория: Фотон - Жарық кванты

    Classical physics described light purely as an electromagnetic wave. However, certain phenomena, like the photoelectric effect and black-body radiation, could not be fully explained by this wave model. This led to the development of quantum theory, which introduced the idea that light also has a particulate nature.

    1. The Particulate Nature of Electromagnetic Radiation

    Max Planck, in 1900, first proposed that energy is not continuous but is emitted or absorbed in discrete packets called quanta (singular: quantum). Albert Einstein extended this idea in 1905 to explain the photoelectric effect, suggesting that electromagnetic radiation itself consists of these energy quanta. These quanta of electromagnetic energy are now called photons.

    So, electromagnetic radiation (like light, X-rays, radio waves) can be thought of as a stream of particles (photons), each carrying a specific amount of energy. This doesn’t mean the wave model is wrong; rather, light exhibits wave-particle duality – it behaves as a wave in some situations (e.g., diffraction, interference) and as a particle in others (e.g., photoelectric effect, Compton scattering).

    2. Photon: A Quantum of Electromagnetic Energy

    A photon is the fundamental particle, or quantum, of the electromagnetic field. It mediates electromagnetic interactions.

    • Photons have zero rest mass.
    • They always travel at the speed of light, c (approximately 3.00 x 108 m/s in a vacuum).
    • Each photon carries a discrete amount of energy.

    3. Energy of a Photon (E = hf)

    The energy (E) of a single photon is directly proportional to the frequency (f) of the electromagnetic radiation. This relationship is given by Planck’s equation:

    E = h f

    Where:

    • E is the energy of the photon, measured in Joules (J).
    • h is Planck’s constant, a fundamental constant of nature. Its value is approximately 6.63 x 10-34 J s (Joule-seconds).
    • f is the frequency of the electromagnetic radiation, measured in Hertz (Hz) or s-1.

    Since the speed of light (c), frequency (f), and wavelength (λ) of electromagnetic radiation are related by c = fλ, we can also express the photon’s energy in terms of its wavelength:

    f = c/λ

    So, E = h (c/λ) = hc/λ

    4. The Electronvolt (eV)

    In atomic and particle physics, energies are often very small when expressed in Joules. A more convenient unit of energy is the electronvolt (eV).

    One electronvolt is defined as the amount of kinetic energy gained (or lost) by a single electron when it moves through an electric potential difference of one volt.

    Since the charge of an electron (e) is 1.602 x 10-19 C, and work done W = qV (which equals change in kinetic energy):

    1 eV = (1.602 x 10-19 C) × (1 V) = 1.602 x 10-19 J

    To convert energy from Joules to eV: Energy in eV = (Energy in J) / (1.602 x 10-19)

    To convert energy from eV to Joules: Energy in J = (Energy in eV) × (1.602 x 10-19)

    5. Momentum of a Photon (p = E/c)

    Although photons have no rest mass, they carry momentum. This was a crucial insight from Einstein’s work. The momentum (p) of a photon is related to its energy (E) and the speed of light (c):

    p = E / c

    Since E = hf, we can also write:

    p = hf / c

    And since f/c = 1/λ (from c = fλ), the momentum can also be expressed in terms of wavelength:

    p = h / λ

    This relationship (p = h/λ) is also known as the de Broglie relation, though de Broglie originally proposed it for matter particles exhibiting wave-like properties. For photons, it arises directly from their energy-momentum relation.

    The momentum of a photon is a vector quantity, and its direction is the direction of propagation of the light.

    📚 Теория: Фотон - Жарық кванты (Kazakh Translation)

    Классикалық физика жарықты таза электромагниттік толқын ретінде сипаттады. Алайда, фотоэлектрлік эффект және қара дененің сәулеленуі сияқты белгілі бір құбылыстарды бұл толқындық модель толық түсіндіре алмады. Бұл жарықтың сонымен қатар бөлшектік табиғаты бар деген идеяны енгізген кванттық теорияның дамуына әкелді.

    1. Электромагниттік сәулеленудің бөлшектік табиғаты

    Макс Планк 1900 жылы энергияның үздіксіз емес, кванттар (жекеше түрі: квант) деп аталатын дискретті пакеттерде шығарылатынын немесе жұтылатынын алғаш рет ұсынды. Альберт Эйнштейн 1905 жылы фотоэлектрлік эффектіні түсіндіру үшін бұл идеяны кеңейтіп, электромагниттік сәулеленудің өзі осы энергия кванттарынан тұратынын ұсынды. Электромагниттік энергияның бұл кванттары қазір фотондар деп аталады.

    Сонымен, электромагниттік сәулеленуді (жарық, рентген сәулелері, радио толқындар сияқты) әрқайсысы белгілі бір энергия мөлшерін тасымалдайтын бөлшектердің (фотондардың) ағыны ретінде қарастыруға болады. Бұл толқындық модельдің қате екенін білдірмейді; керісінше, жарық толқындық-бөлшектік дуализмді көрсетеді – ол кейбір жағдайларда (мысалы, дифракция, интерференция) толқын сияқты, ал басқа жағдайларда (мысалы, фотоэлектрлік эффект, Комптон шашырауы) бөлшек сияқты әрекет етеді.

    2. Фотон: Электромагниттік энергия кванты

    Фотон – электромагниттік өрістің іргелі бөлшегі немесе кванты. Ол электромагниттік өзара әрекеттесулерді тасымалдайды.

    • Фотондардың тыныштық массасы нөлге тең.
    • Олар әрқашан вакуумда жарық жылдамдығымен, c (шамамен 3.00 x 108 м/с) қозғалады.
    • Әрбір фотон дискретті энергия мөлшерін тасымалдайды.

    3. Фотон энергиясы (E = hf)

    Бір фотонның энергиясы (E) электромагниттік сәулеленудің жиілігіне (f) тура пропорционал. Бұл байланыс Планк теңдеуімен беріледі:

    E = h f

    Мұндағы:

    • E – Джоульмен (Дж) өлшенетін фотонның энергиясы.
    • hПланк тұрақтысы, табиғаттың іргелі тұрақтысы. Оның мәні шамамен 6.63 x 10-34 Дж с (Джоуль-секунд).
    • f – Герцпен (Гц) немесе с-1 өлшенетін электромагниттік сәулеленудің жиілігі.

    Электромагниттік сәулеленудің жарық жылдамдығы (c), жиілігі (f) және толқын ұзындығы (λ) c = fλ арқылы байланысты болғандықтан, фотонның энергиясын оның толқын ұзындығы арқылы да өрнектеуге болады:

    f = c/λ

    Сонымен, E = h (c/λ) = hc/λ

    4. Электронвольт (эВ)

    Атомдық және бөлшектер физикасында энергиялар Джоульмен өрнектелгенде өте аз болады. Энергияның ыңғайлырақ бірлігі – электронвольт (эВ).

    Бір электронвольт – бір электрон бір вольт электрлік потенциалдар айырымы арқылы қозғалғанда алатын (немесе жоғалтатын) кинетикалық энергия мөлшері ретінде анықталады.

    Электрон заряды (e) 1.602 x 10-19 Кл болғандықтан, және атқарылған жұмыс W = qV (бұл кинетикалық энергияның өзгеруіне тең):

    1 эВ = (1.602 x 10-19 Кл) × (1 В) = 1.602 x 10-19 Дж

    Энергияны Джоульден эВ-қа түрлендіру үшін: Энергия (эВ) = (Энергия (Дж)) / (1.602 x 10-19)

    Энергияны эВ-тан Джоульге түрлендіру үшін: Энергия (Дж) = (Энергия (эВ)) × (1.602 x 10-19)

    5. Фотон импульсі (p = E/c)

    Фотондардың тыныштық массасы болмаса да, олар импульске ие. Бұл Эйнштейннің жұмысынан алынған маңызды түсінік болды. Фотонның импульсі (p) оның энергиясымен (E) және жарық жылдамдығымен (c) байланысты:

    p = E / c

    E = hf болғандықтан, былай да жазуға болады:

    p = hf / c

    Ал f/c = 1/λ (c = fλ-дан) болғандықтан, импульсті толқын ұзындығы арқылы да өрнектеуге болады:

    p = h / λ

    Бұл қатынас (p = h/λ) де Бройль қатынасы деп те аталады, бірақ де Бройль оны бастапқыда толқындық қасиеттер көрсететін зат бөлшектері үшін ұсынған. Фотондар үшін ол тікелей олардың энергия-импульс қатынасынан туындайды.

    Фотонның импульсі – векторлық шама, ал оның бағыты – жарықтың таралу бағыты.

    Check Your Understanding / Өзіңді тексер:

    1. Easy: What is a photon, and what fundamental constant relates its energy to its frequency?
      Answer / Жауабы
      A photon is a quantum (or discrete packet) of electromagnetic energy. Planck’s constant (h) relates a photon’s energy to its frequency (E=hf).
      Жауап (Kazakh Translation)
      Фотон – электромагниттік энергияның кванты (немесе дискретті пакеті). Планк тұрақтысы (h) фотонның энергиясын оның жиілігімен байланыстырады (E=hf).
      [/su_spoiler]
    2. Medium: Calculate the energy of a photon of blue light with a frequency of 6.5 x 1014 Hz, both in Joules and in electronvolts. (h = 6.63 x 10-34 J s; 1 eV = 1.60 x 10-19 J)
      Answer / Жауабы
      Energy in Joules: E = hf = (6.63 x 10-34 J s) * (6.5 x 1014 Hz)

      E = 43.095 x 10-20 J ≈ 4.31 x 10-19 J.

      Energy in electronvolts: E (eV) = E (J) / (1.60 x 10-19 J/eV)

      E (eV) = (4.31 x 10-19 J) / (1.60 x 10-19 J/eV) ≈ 2.69 eV.
      Жауап (Kazakh Translation)
      Джоульмен энергия: E = hf = (6.63 x 10-34 Дж с) * (6.5 x 1014 Гц)

      E = 43.095 x 10-20 Дж ≈ 4.31 x 10-19 Дж.

      Электронвольтпен энергия: E (эВ) = E (Дж) / (1.60 x 10-19 Дж/эВ)

      E (эВ) = (4.31 x 10-19 Дж) / (1.60 x 10-19 Дж/эВ) ≈ 2.69 эВ.
      [/su_spoiler]
    3. Medium: A photon has an energy of 3.0 eV. Calculate its wavelength and its momentum. (c = 3.00 x 108 m/s)
      Answer / Жауабы
      Energy in Joules: E = 3.0 eV * (1.60 x 10-19 J/eV) = 4.80 x 10-19 J.

      Wavelength: E = hc/λ => λ = hc/E

      λ = (6.63 x 10-34 J s * 3.00 x 108 m/s) / (4.80 x 10-19 J)

      λ = (19.89 x 10-26) / (4.80 x 10-19) m = 4.14375 x 10-7 m ≈ 414 nm.

      Momentum: p = E/c

      p = (4.80 x 10-19 J) / (3.00 x 108 m/s) = 1.60 x 10-27 kg m/s.

      (Alternatively, p = h/λ = (6.63 x 10-34 J s) / (4.14 x 10-7 m) ≈ 1.60 x 10-27 kg m/s).
      Жауап (Kazakh Translation)
      Джоульмен энергия: E = 3.0 эВ * (1.60 x 10-19 Дж/эВ) = 4.80 x 10-19 Дж.

      Толқын ұзындығы: E = hc/λ => λ = hc/E

      λ = (6.63 x 10-34 Дж с * 3.00 x 108 м/с) / (4.80 x 10-19 Дж)

      λ = (19.89 x 10-26) / (4.80 x 10-19) м = 4.14375 x 10-7 м ≈ 414 нм.

      Импульс: p = E/c

      p = (4.80 x 10-19 Дж) / (3.00 x 108 м/с) = 1.60 x 10-27 кг м/с.

      (Баламалы түрде, p = h/λ = (6.63 x 10-34 Дж с) / (4.14 x 10-7 м) ≈ 1.60 x 10-27 кг м/с).
      [/su_spoiler]
    4. Hard (Critical Thinking): If light intensity is increased (meaning more photons per second for a given frequency), how does this affect the energy of individual photons and the total momentum delivered by the light beam per second? Explain.
      Answer / Жауабы
      Effect on energy of individual photons:
      The energy of an individual photon is given by E = hf. Since the frequency (f) of the light is given and Planck’s constant (h) is a constant, increasing the intensity (number of photons per second) does not change the energy of each individual photon. Each photon of that specific frequency still carries the same amount of energy E.

      Effect on total momentum delivered per second:
      The momentum of a single photon is p = E/c = hf/c.
      If the intensity increases, it means more photons are arriving per second. Let ‘n’ be the number of photons arriving per second.
      The total momentum delivered by the light beam per second is the momentum of one photon multiplied by the number of photons per second:
      Total momentum per second = n * p = n * (hf/c).
      Since increasing intensity means ‘n’ (number of photons per second) increases, and h, f, and c are constant, the total momentum delivered by the light beam per second will increase.
      This is because even though each photon has the same momentum, there are more photons hitting the target or passing through an area per unit time, leading to a greater rate of momentum transfer.

      Жауап (Kazakh Translation)
      Жеке фотондардың энергиясына әсері:
      Жеке фотонның энергиясы E = hf формуласымен беріледі. Жарықтың жиілігі (f) берілген және Планк тұрақтысы (h) тұрақты болғандықтан, қарқындылықты арттыру (секундына фотондар санын арттыру) әрбір жеке фотонның энергиясын өзгертпейді. Сол белгілі бір жиіліктегі әрбір фотон бұрынғысынша бірдей E энергия мөлшерін тасымалдайды.

      Секундына жарық сәулесімен жеткізілетін жалпы импульске әсері:
      Бір фотонның импульсі p = E/c = hf/c.
      Егер қарқындылық артса, бұл секундына көбірек фотондар келіп түсетінін білдіреді. 'n' – секундына келіп түсетін фотондар саны болсын.
      Секундына жарық сәулесімен жеткізілетін жалпы импульс – бір фотонның импульсінің секундына фотондар санына көбейтіндісі:
      Секундына жалпы импульс = n * p = n * (hf/c).
      Қарқындылықты арттыру 'n' (секундына фотондар саны) артатынын білдіретіндіктен, ал h, f және c тұрақты болғандықтан, секундына жарық сәулесімен жеткізілетін жалпы импульс артады.
      Бұл әрбір фотонның импульсі бірдей болғанымен, бірлік уақыт ішінде нысанаға соғылатын немесе аудан арқылы өтетін фотондар саны көбірек болатындықтан, импульстің тасымалдану жылдамдығының артуына әкеледі.

      [/su_spoiler]
    🧠 Exercises: Memorize the Terms / Жаттығулар: Терминдерді жаттау

    Activity 1: Fill in the Blanks

    1. A photon is a quantum of _________ energy.
    2. The energy of a photon is given by the equation E = _________, where h is _________ and f is _________.
    3. One electronvolt (eV) is equal to approximately _________ Joules.
    4. The momentum of a photon is given by p = E/c or p = h/_________.
    5. The concept that light can behave as both a wave and a particle is called _________ duality.
    [Image of Световые волны и фотоны]
    Answers / Жауаптары
    1. electromagnetic
    2. hf, Planck’s constant, frequency
    3. 1.60 x 10-19 (or 1.602 x 10-19)
    4. λ (wavelength)
    5. wave-particle
    Жауаптар (Kazakh Translation)
    1. электромагниттік
    2. hf, Планк тұрақтысы, жиілік
    3. 1.60 x 10-19 (немесе 1.602 x 10-19)
    4. λ (толқын ұзындығы)
    5. толқындық-бөлшектік
    [/su_spoiler]

    Activity 2: True or False?

    1. All photons have the same energy.
    2. A photon of blue light has more energy than a photon of red light.
    3. Photons have a small, non-zero rest mass.
    4. Increasing the intensity of light increases the energy of each photon.
    5. The electronvolt is a unit of electric charge.
    [Image of Спектр видимого света]
    Answers / Жауаптары
    1. False (Energy depends on frequency: E=hf)
    2. True (Blue light has a higher frequency than red light)
    3. False (Photons have zero rest mass)
    4. False (Intensity relates to the number of photons, not the energy per photon for a given frequency)
    5. False (It’s a unit of energy)
    Жауаптар (Kazakh Translation)
    1. Жалған (Энергия жиілікке байланысты: E=hf)
    2. Рас (Көк жарықтың жиілігі қызыл жарыққа қарағанда жоғары)
    3. Жалған (Фотондардың тыныштық массасы нөлге тең)
    4. Жалған (Қарқындылық фотондар санына қатысты, берілген жиілік үшін бір фотонның энергиясына емес)
    5. Жалған (Бұл энергия бірлігі)
    [/su_spoiler]
    📺 Watch & Learn: YouTube Video / Көріңіз және үйреніңіз: YouTube видеосы

    Watch this video for a visual explanation of photons and their energy:

    This video explains the concept of the photon and the relationship E = hf.

    📚 Бейне туралы (Kazakh Translation)

    Фотондарды және олардың энергиясын көрнекі түсіндіру үшін осы бейнені қараңыз:

    Бұл бейне фотон ұғымын және E = hf қатынасын түсіндіреді.

    Further viewing:

    💡 Solved Examples: Problem Solving Practice / Шығарылған мысалдар: Есеп шығару тәжірибесі

    Problem 1: Calculate the energy, in joules, of a photon of red light that has a wavelength of 650 nm. (h = 6.63 x 10-34 J s, c = 3.00 x 108 m/s)
    [Image of Красный лазерный луч]

    Textual Pronunciation of Solution (English)
    Given: Wavelength lambda is six hundred fifty nanometers. Convert this to meters: six hundred fifty times ten to the power of minus nine meters, or six point five zero times ten to the power of minus seven meters. Planck’s constant h is six point six three times ten to the power of minus thirty-four Joule seconds. Speed of light c is three point zero zero times ten to the power of eight meters per second.
    We need to calculate the energy E of the photon.
    The formula relating energy, Planck’s constant, speed of light, and wavelength is E equals h c divided by lambda.
    Substitute the values: E equals (six point six three times ten to the power of minus thirty-four) times (three point zero zero times ten to the power of eight) all divided by (six point five zero times ten to the power of minus seven).
    Calculate the product in the numerator: six point six three times three point zero zero is nineteen point eight nine. Ten to the power of minus thirty-four times ten to the power of eight is ten to the power of (minus thirty-four plus eight), which is ten to the power of minus twenty-six. So the numerator is nineteen point eight nine times ten to the power of minus twenty-six.
    Now divide by the wavelength: E equals (nineteen point eight nine times ten to the power of minus twenty-six) divided by (six point five zero times ten to the power of minus seven).
    Divide the numbers: nineteen point eight nine divided by six point five zero is approximately three point zero six.
    Divide the powers of ten: ten to the power of minus twenty-six divided by ten to the power of minus seven is ten to the power of (minus twenty-six minus (minus seven)), which is ten to the power of (minus twenty-six plus seven), or ten to the power of minus nineteen.
    So, E is approximately three point zero six times ten to the power of minus nineteen Joules.
    Шешімнің мәтіндік айтылуы (Kazakh Translation)
    Берілгені: λ толқын ұзындығы – алты жүз елу нанометр. Мұны метрге айналдырыңыз: алты жүз елу көбейтілген онның минус тоғызыншы дәрежесіндегі метр, немесе алты бүтін бес нөл көбейтілген онның минус жетінші дәрежесіндегі метр. h Планк тұрақтысы – алты бүтін алпыс үш көбейтілген онның минус отыз төртінші дәрежесіндегі Джоуль секунд. c жарық жылдамдығы – үш бүтін нөл нөл көбейтілген онның сегізінші дәрежесіндегі метр/секунд.
    Бізге фотонның E энергиясын есептеу керек.
    Энергия, Планк тұрақтысы, жарық жылдамдығы және толқын ұзындығын байланыстыратын формула: E тең h c бөлінген λ.
    Мәндерді қойыңыз: E тең (алты бүтін алпыс үш көбейтілген онның минус отыз төртінші дәрежесі) көбейтілген (үш бүтін нөл нөл көбейтілген онның сегізінші дәрежесі) барлығы бөлінген (алты бүтін бес нөл көбейтілген онның минус жетінші дәрежесі).
    Алымдағы көбейтіндіні есептеңіз: алты бүтін алпыс үш көбейтілген үш бүтін нөл нөл – он тоғыз бүтін сексен тоғыз. Онның минус отыз төртінші дәрежесі көбейтілген онның сегізінші дәрежесі – онның (минус отыз төрт плюс сегіз) дәрежесі, яғни онның минус жиырма алтыншы дәрежесі. Сонымен алым – он тоғыз бүтін сексен тоғыз көбейтілген онның минус жиырма алтыншы дәрежесі.
    Енді толқын ұзындығына бөліңіз: E тең (он тоғыз бүтін сексен тоғыз көбейтілген онның минус жиырма алтыншы дәрежесі) бөлінген (алты бүтін бес нөл көбейтілген онның минус жетінші дәрежесі).
    Сандарды бөліңіз: он тоғыз бүтін сексен тоғыз бөлінген алты бүтін бес нөл шамамен үш бүтін нөл алты.
    Онның дәрежелерін бөліңіз: онның минус жиырма алтыншы дәрежесі бөлінген онның минус жетінші дәрежесі – онның (минус жиырма алты минус (минус жеті)) дәрежесі, яғни онның (минус жиырма алты плюс жеті) дәрежесі, немесе онның минус он тоғызыншы дәрежесі.
    Сонымен, E шамамен үш бүтін нөл алты көбейтілген онның минус он тоғызыншы дәрежесіндегі Джоуль.
    [/su_spoiler]
    Brief Solution / Қысқаша шешіміDetailed Solution / Толық шешімі
    λ = 650 nm = 650 x 10-9 m

    E = hc/λ

    E = (6.63 x 10-34 J s * 3.00 x 108 m/s) / (650 x 10-9 m)

    E ≈ 3.06 x 10-19 J
    Given:
    Wavelength, λ = 650 nm = 650 x 10-9 m
    Planck’s constant, h = 6.63 x 10-34 J s
    Speed of light, c = 3.00 x 108 m/s

    Formula:
    The energy of a photon is given by E = hc/λ.

    Calculation:
    E = (6.63 x 10-34 J s * 3.00 x 108 m/s) / (650 x 10-9 m)
    E = (19.89 x 10-26 J m) / (6.50 x 10-7 m)
    E = (19.89 / 6.50) x 10(-26 — (-7)) J
    E ≈ 3.06 x 10-19 J

    The energy of the photon is approximately 3.06 x 10-19 J.

    Шешімі (Kazakh Translation)
    Берілгені:
    Толқын ұзындығы, λ = 650 нм = 650 x 10-9 м
    Планк тұрақтысы, h = 6.63 x 10-34 Дж с
    Жарық жылдамдығы, c = 3.00 x 108 м/с

    Формула:
    Фотонның энергиясы E = hc/λ формуласымен беріледі.

    Есептеу:
    E = (6.63 x 10-34 Дж с * 3.00 x 108 м/с) / (650 x 10-9 м)
    E = (19.89 x 10-26 Дж м) / (6.50 x 10-7 м)
    E = (19.89 / 6.50) x 10(-26 — (-7)) Дж
    E ≈ 3.06 x 10-19 Дж

    Фотонның энергиясы шамамен 3.06 x 10-19 Дж.

    Problem 2: A photon has an energy of 2.5 eV.

    a) Convert this energy to Joules.

    b) Calculate the frequency of this photon.

    c) Calculate the momentum of this photon.
    (1 eV = 1.60 x 10-19 J, h = 6.63 x 10-34 J s, c = 3.00 x 108 m/s)
    [Image of Светодиод, излучающий свет]

    Textual Pronunciation of Solution (English) - Not provided for brevity
    Solution pronunciation would follow a similar detailed step-by-step approach.
    Brief Solution / Қысқаша шешіміDetailed Solution / Толық шешімі
    E = 2.5 eV

    a) E (J) = 2.5 eV * 1.60 x 10-19 J/eV = 4.0 x 10-19 J

    b) E = hf => f = E/h = (4.0 x 10-19 J) / (6.63 x 10-34 J s) ≈ 6.03 x 1014 Hz

    c) p = E/c = (4.0 x 10-19 J) / (3.00 x 108 m/s) ≈ 1.33 x 10-27 kg m/s
    Given:
    Energy of photon, E = 2.5 eV
    1 eV = 1.60 x 10-19 J
    h = 6.63 x 10-34 J s
    c = 3.00 x 108 m/s

    a) Convert energy to Joules:
    E (J) = Energy in eV * (Joules per eV)
    E (J) = 2.5 eV * (1.60 x 10-19 J/eV)
    E (J) = 4.0 x 10-19 J

    b) Calculate the frequency (f):
    From E = hf, we have f = E/h.
    f = (4.0 x 10-19 J) / (6.63 x 10-34 J s)
    f ≈ 0.6033 x 1015 Hz
    f ≈ 6.03 x 1014 Hz

    c) Calculate the momentum (p):
    The momentum of a photon is p = E/c.
    p = (4.0 x 10-19 J) / (3.00 x 108 m/s)
    p ≈ 1.333… x 10-27 kg m/s
    p ≈ 1.33 x 10-27 kg m/s

    Шешімі (Kazakh Translation)
    Берілгені:
    Фотон энергиясы, E = 2.5 эВ
    1 эВ = 1.60 x 10-19 Дж
    h = 6.63 x 10-34 Дж с
    c = 3.00 x 108 м/с

    a) Энергияны Джоульге айналдыру:
    E (Дж) = Энергия (эВ) * (Джоуль/эВ)
    E (Дж) = 2.5 эВ * (1.60 x 10-19 Дж/эВ)
    E (Дж) = 4.0 x 10-19 Дж

    b) Жиілікті есептеу (f):
    E = hf формуласынан, f = E/h.
    f = (4.0 x 10-19 Дж) / (6.63 x 10-34 Дж с)
    f ≈ 0.6033 x 1015 Гц
    f ≈ 6.03 x 1014 Гц

    c) Импульсті есептеу (p):
    Фотонның импульсі p = E/c.
    p = (4.0 x 10-19 Дж) / (3.00 x 108 м/с)
    p ≈ 1.333… x 10-27 кг м/с
    p ≈ 1.33 x 10-27 кг м/с

    🔬 Research Task: PhET Simulation (Photoelectric Effect) / Зерттеу тапсырмасы: PhET симуляциясы (Фотоэлектрлік эффект)

    Explore the particulate nature of light using the PhET «Photoelectric Effect» simulation. This simulation demonstrates how photons interact with electrons in a metal.

    Simulation Link: Photoelectric Effect Simulation

    Or embed if possible (check WordPress compatibility):

    Tasks:

    1. Select a target metal (e.g., Sodium). Vary the intensity of the light. Does changing the intensity affect whether electrons are ejected? Does it affect the maximum kinetic energy of the ejected electrons? (Observe the graph of Current vs. Battery Voltage or Electron Energy vs. Light Frequency).
    2. Keep the intensity constant and vary the wavelength (or frequency/color) of the light. Is there a minimum frequency (maximum wavelength) below which no electrons are ejected, regardless of intensity? This is the threshold frequency.
    3. How does the energy of the incident photons (E=hf) relate to the ejection of electrons and their kinetic energy? (Think about the work function of the metal).
    4. How do these observations support the idea that light energy is quantized into photons, rather than being a continuous wave?
    Guiding Answers / Бағыттаушы жауаптар
    1. Changing intensity (number of photons) does NOT affect whether electrons are ejected if the frequency is below threshold. It also does NOT affect the maximum kinetic energy of ejected electrons. Intensity only affects the *number* of electrons ejected per second (current), provided the frequency is above threshold.
    2. Yes, there is a threshold frequency. Below this frequency, no electrons are ejected, no matter how high the intensity. This corresponds to a maximum (cutoff) wavelength.
    3. An incident photon gives all its energy (hf) to a single electron. If this energy is greater than the work function (minimum energy required to remove an electron from the metal), the electron is ejected. The excess energy appears as the electron’s kinetic energy: KEmax = hf — Work Function.
    4. The existence of a threshold frequency and the fact that electron KE depends on frequency (not intensity) strongly support the photon model. A classical wave would predict that any frequency of light, if intense enough, should eventually provide enough energy to eject electrons, and higher intensity should mean higher KE. This is not observed. The «one photon, one electron» interaction is key.
    Бағыттаушы жауаптар (Kazakh Translation)
    1. Қарқындылықты (фотондар санын) өзгерту, егер жиілік табалдырықтан төмен болса, электрондардың шығарылуына әсер етпейді. Ол сондай-ақ шығарылған электрондардың максималды кинетикалық энергиясына әсер етпейді. Қарқындылық тек секундына шығарылатын электрондар санына (токқа) әсер етеді, егер жиілік табалдырықтан жоғары болса.
    2. Иә, табалдырық жиілік бар. Осы жиіліктен төмен болса, қарқындылық қанша жоғары болса да, электрондар шығарылмайды. Бұл максималды (кесу) толқын ұзындығына сәйкес келеді.
    3. Түскен фотон бүкіл энергиясын (hf) бір электронға береді. Егер бұл энергия жұмыс шығымынан (электронды металдан шығару үшін қажетті минималды энергия) үлкен болса, электрон шығарылады. Артық энергия электронның кинетикалық энергиясы ретінде пайда болады: KEмакс = hf - Жұмыс шығымы.
    4. Табалдырық жиіліктің болуы және электронның КЭ-сы жиілікке (қарқындылыққа емес) тәуелді екендігі фотон моделін күшті қолдайды. Классикалық толқын кез келген жиіліктегі жарық, егер жеткілікті қарқынды болса, ақыр соңында электрондарды шығару үшін жеткілікті энергия беруі керек және жоғары қарқындылық жоғары КЭ білдіруі керек деп болжайды. Бұл байқалмайды. "Бір фотон, бір электрон" өзара әрекеттесуі негізгі болып табылады.
    [/su_spoiler]
    🤝 Collaborate: Pair/Group Activity / Бірлескен жұмыс: Жұптық/топтық тапсырма

    Task: Photon Calculations Challenge with Quizizz or LearningApps.org

    In pairs or small groups:

    1. Scenario 1: A green laser pointer emits light with a wavelength of 532 nm. If the laser has a power output of 5.0 mW, how many photons does it emit per second?
    2. Scenario 2: An X-ray photon has a momentum of 2.0 x 10-23 kg m/s. What is its energy in electronvolts?
    3. Work together to solve these problems, showing all steps.
    4. Create a 2-3 question quiz on Quizizz or a short interactive exercise on LearningApps.org based on your problem-solving steps or similar calculations involving photon energy, wavelength, momentum, and number of photons.
    5. Swap your quiz/exercise with another group.
    📚 Тапсырма: Quizizz немесе LearningApps.org көмегімен фотон есептеулері бойынша жарыс (Kazakh Translation)

    Тапсырма: Quizizz немесе LearningApps.org көмегімен фотон есептеулері бойынша жарыс

    Жұппен немесе шағын топтарда:

    1. 1-сценарий: Жасыл лазерлік көрсеткіш 532 нм толқын ұзындығымен жарық шығарады. Егер лазердің қуат шығысы 5.0 мВт болса, ол секундына қанша фотон шығарады?
    2. 2-сценарий: Рентген фотонының импульсі 2.0 x 10-23 кг м/с. Оның энергиясы электронвольтпен қанша?
    3. Осы есептерді бірге шешіңіздер, барлық қадамдарды көрсетіңіздер.
    4. Есеп шығару қадамдарыңызға немесе фотон энергиясы, толқын ұзындығы, импульсі және фотондар санына қатысты ұқсас есептеулерге негізделген Quizizz сайтында 2-3 сұрақтан тұратын викторина немесе LearningApps.org сайтында қысқа интерактивті жаттығу жасаңыз.
    5. Викторинаңызды/жаттығуыңызды басқа топпен алмастырыңыз.
    ✍️ Individual Work: Structured Questions / Жеке жұмыс: Құрылымдық сұрақтар

    Answer the following questions. Show all your working. (h = 6.63 x 10-34 J s; c = 3.00 x 108 m/s; 1 eV = 1.60 x 10-19 J)

    1. Analysis/Application: A radio station broadcasts at a frequency of 98.5 MHz.

      a) Calculate the energy of one photon emitted by the radio station, in Joules.

      b) Calculate the wavelength of these radio waves.

      c) If the station emits a total power of 50 kW, estimate the number of photons emitted per second.
      Answer / Жауабы
      a) f = 98.5 MHz = 98.5 x 106 Hz.

      E = hf = (6.63 x 10-34 J s) * (98.5 x 106 Hz) ≈ 6.53 x 10-26 J.

      b) λ = c/f = (3.00 x 108 m/s) / (98.5 x 106 Hz) ≈ 3.046 m.

      c) Power P = 50 kW = 50 x 103 W (J/s).

      Number of photons per second (n) = Total Power / Energy per photon = P/E

      n = (50 x 103 J/s) / (6.53 x 10-26 J/photon) ≈ 7.66 x 1029 photons/s.
      Жауап (Kazakh Translation)
      a) f = 98.5 МГц = 98.5 x 106 Гц.

      E = hf = (6.63 x 10-34 Дж с) * (98.5 x 106 Гц) ≈ 6.53 x 10-26 Дж.

      b) λ = c/f = (3.00 x 108 м/с) / (98.5 x 106 Гц) ≈ 3.046 м.

      c) Қуат P = 50 кВт = 50 x 103 Вт (Дж/с).

      Секундына фотондар саны (n) = Жалпы қуат / Бір фотонның энергиясы = P/E

      n = (50 x 103 Дж/с) / (6.53 x 10-26 Дж/фотон) ≈ 7.66 x 1029 фотон/с.
      [/su_spoiler]
    2. Analysis/Synthesis: The work function of a metal is 2.2 eV. Light of wavelength 450 nm is incident on the metal.

      a) Calculate the energy of an incident photon in eV.

      b) Will electrons be emitted from the metal surface? Explain your answer.

      c) If electrons are emitted, what is their maximum kinetic energy in eV?
      Answer / Жауабы
      a) λ = 450 nm = 450 x 10-9 m.

      Energy of photon E = hc/λ = (6.63 x 10-34 * 3.00 x 108) / (450 x 10-9) J

      E ≈ 4.42 x 10-19 J.

      E (eV) = (4.42 x 10-19 J) / (1.60 x 10-19 J/eV) ≈ 2.76 eV.

      b) Yes, electrons will be emitted. The energy of the incident photon (2.76 eV) is greater than the work function of the metal (2.2 eV).

      c) KEmax = Ephoton — Work function

      KEmax = 2.76 eV — 2.2 eV = 0.56 eV.
      Жауап (Kazakh Translation)
      a) λ = 450 нм = 450 x 10-9 м.

      Фотон энергиясы E = hc/λ = (6.63 x 10-34 * 3.00 x 108) / (450 x 10-9) Дж

      E ≈ 4.42 x 10-19 Дж.

      E (эВ) = (4.42 x 10-19 Дж) / (1.60 x 10-19 Дж/эВ) ≈ 2.76 эВ.

      b) Иә, электрондар шығарылады. Түскен фотонның энергиясы (2.76 эВ) металдың шығу жұмысынан (2.2 эВ) үлкен.

      c) KEмакс = Eфотон - Шығу жұмысы

      KEмакс = 2.76 эВ - 2.2 эВ = 0.56 эВ.
      [/su_spoiler]
    3. Synthesis/Application: A gamma-ray photon has a momentum of 5.0 x 10-22 kg m/s.

      a) Calculate the energy of this gamma-ray photon in Joules.

      b) Calculate its wavelength.

      c) Calculate its frequency.
      Answer / Жауабы
      a) p = 5.0 x 10-22 kg m/s. E = pc.

      E = (5.0 x 10-22 kg m/s) * (3.00 x 108 m/s) = 1.5 x 10-13 J.

      b) p = h/λ => λ = h/p

      λ = (6.63 x 10-34 J s) / (5.0 x 10-22 kg m/s) = 1.326 x 10-12 m (or 1.326 pm).

      c) E = hf => f = E/h

      f = (1.5 x 10-13 J) / (6.63 x 10-34 J s) ≈ 2.26 x 1020 Hz.
      Жауап (Kazakh Translation)
      a) p = 5.0 x 10-22 кг м/с. E = pc.

      E = (5.0 x 10-22 кг м/с) * (3.00 x 108 м/с) = 1.5 x 10-13 Дж.

      b) p = h/λ => λ = h/p

      λ = (6.63 x 10-34 Дж с) / (5.0 x 10-22 кг м/с) = 1.326 x 10-12 м (немесе 1.326 пм).

      c) E = hf => f = E/h

      f = (1.5 x 10-13 Дж) / (6.63 x 10-34 Дж с) ≈ 2.26 x 1020 Гц.
      [/su_spoiler]
    4. Analysis/Evaluation: Compare the energy (in eV) and momentum of a photon of ultraviolet light (λ = 200 nm) with a photon of infrared light (λ = 1000 nm). Discuss the implications of these differences.
      Answer / Жауабы
      Ultraviolet Photon (λUV = 200 nm = 200 x 10-9 m):

      EUV = hc/λUV = (6.63e-34 * 3e8) / (200e-9) J ≈ 9.945 x 10-19 J.

      EUV (eV) = (9.945 x 10-19 J) / (1.60 x 10-19 J/eV) ≈ 6.22 eV.

      pUV = EUV/c = (9.945 x 10-19 J) / (3e8 m/s) ≈ 3.315 x 10-27 kg m/s.

      Infrared Photon (λIR = 1000 nm = 1000 x 10-9 m):

      EIR = hc/λIR = (6.63e-34 * 3e8) / (1000e-9) J ≈ 1.989 x 10-19 J.

      EIR (eV) = (1.989 x 10-19 J) / (1.60 x 10-19 J/eV) ≈ 1.24 eV.

      pIR = EIR/c = (1.989 x 10-19 J) / (3e8 m/s) ≈ 0.663 x 10-27 kg m/s.

      Comparison:

      — Energy: EUV (6.22 eV) > EIR (1.24 eV). The UV photon has significantly more energy.

      — Momentum: pUV (3.315 x 10-27 kg m/s) > pIR (0.663 x 10-27 kg m/s). The UV photon has significantly more momentum.

      Implications:

      — Higher energy of UV photons means they are more capable of causing chemical reactions (e.g., sunburn, vitamin D production), ionizing atoms, or exciting electrons to higher energy levels in materials. Infrared photons primarily cause molecular vibrations, leading to heating.

      — Higher momentum of UV photons means they exert a greater radiation pressure (force per unit area) when they are absorbed or reflected, although this pressure is generally very small.

      Жауап (Kazakh Translation)
      Ультракүлгін фотон (λУК = 200 нм = 200 x 10-9 м):

      EУК = hc/λУК = (6.63e-34 * 3e8) / (200e-9) Дж ≈ 9.945 x 10-19 Дж.

      EУК (эВ) = (9.945 x 10-19 Дж) / (1.60 x 10-19 Дж/эВ) ≈ 6.22 эВ.

      pУК = EУК/c = (9.945 x 10-19 Дж) / (3e8 м/с) ≈ 3.315 x 10-27 кг м/с.

      Инфрақызыл фотон (λИҚ = 1000 нм = 1000 x 10-9 м):

      EИҚ = hc/λИҚ = (6.63e-34 * 3e8) / (1000e-9) Дж ≈ 1.989 x 10-19 Дж.

      EИҚ (эВ) = (1.989 x 10-19 Дж) / (1.60 x 10-19 Дж/эВ) ≈ 1.24 эВ.

      pИҚ = EИҚ/c = (1.989 x 10-19 Дж) / (3e8 м/с) ≈ 0.663 x 10-27 кг м/с.

      Салыстыру:

      - Энергия: EУК (6.22 эВ) > EИҚ (1.24 эВ). УК фотонының энергиясы айтарлықтай көп.

      - Импульс: pУК (3.315 x 10-27 кг м/с) > pИҚ (0.663 x 10-27 кг м/с). УК фотонының импульсі айтарлықтай көп.

      Салдары:

      - УК фотондарының жоғары энергиясы олардың химиялық реакцияларды (мысалы, күнге күю, D дәруменінің түзілуі), атомдарды иондауды немесе материалдардағы электрондарды жоғарырақ энергия деңгейлеріне қоздыруды тудыруға қабілеттірек екенін білдіреді. Инфрақызыл фотондар негізінен молекулалық тербелістерді тудырып, қыздыруға әкеледі.

      - УК фотондарының жоғары импульсі олар жұтылғанда немесе шағылысқанда үлкенірек сәулелену қысымын (бірлік ауданға келетін күш) тудыратынын білдіреді, бірақ бұл қысым әдетте өте аз.

      [/su_spoiler]
    5. Critical Thinking/Design: Explain how the concept of photons having momentum is consistent with the observation that light can exert pressure (radiation pressure). If a perfectly reflecting mirror is hit by N photons per second, each of momentum p, what is the force exerted on the mirror?
      Answer / Жауабы
      Consistency with radiation pressure:
      Momentum is a measure of mass in motion. When photons, which carry momentum, strike a surface, they transfer momentum to that surface. A change in momentum per unit time is, by Newton’s second law (in the form F = Δp/Δt), a force. This force exerted by light is known as radiation pressure.
      — If photons are absorbed by a surface, they transfer all their momentum to it.
      — If photons are reflected by a surface, the change in their momentum is even greater (approximately 2p if reflected perfectly backwards), leading to a greater force on the surface.
      This ability of light to exert a force is direct evidence of photon momentum and supports the particulate nature of light.

      Force on a perfectly reflecting mirror:
      If N photons, each with momentum p, strike the mirror per second:
      Initial momentum of N photons per second approaching the mirror = Np.
      If the mirror is perfectly reflecting, the photons bounce off. Assuming they reflect straight back, their momentum changes direction. The magnitude of momentum for each photon after reflection is still p, but its direction is reversed.
      Change in momentum for one photon = pfinal — pinitial = (-p) — (p) = -2p.
      The magnitude of momentum change for one photon is 2p.
      The total magnitude of momentum change for N photons per second = N * (2p).
      This change in momentum of the photons per second is equal to the force exerted on the photons by the mirror. By Newton’s third law, the force exerted by the photons on the mirror is equal in magnitude and opposite in direction.
      Therefore, the force exerted on the mirror = N * (2p).
      Force F = 2Np.

      Жауап (Kazakh Translation)
      Сәулелену қысымымен сәйкестігі:
      Импульс – қозғалыстағы массаның өлшемі. Импульс тасымалдайтын фотондар бетке соғылғанда, олар импульсті сол бетке береді. Бірлік уақыт ішіндегі импульстің өзгеруі, Ньютонның екінші заңы бойынша (F = Δp/Δt түрінде), күш болып табылады. Жарықтың бұл күші сәулелену қысымы деп аталады.
      - Егер фотондар бетпен жұтылса, олар бүкіл импульсін оған береді.
      - Егер фотондар беттен шағылысса, олардың импульсінің өзгеруі одан да үлкен болады (егер толықтай кері шағылысса, шамамен 2p), бұл бетке үлкенірек күш түсіреді.
      Жарықтың осы күш түсіру қабілеті фотон импульсінің тікелей дәлелі болып табылады және жарықтың бөлшектік табиғатын қолдайды.

      Толық шағылыстыратын айнаға әсер ететін күш:
      Егер әрқайсысының импульсі p болатын N фотон секундына айнаға соғылса:
      Айнаға жақындайтын N фотонның секундына бастапқы импульсі = Np.
      Егер айна толық шағылыстыратын болса, фотондар кері шағылысады. Егер олар тікелей кері шағылысады деп есептесек, олардың импульсінің бағыты өзгереді. Шағылысқаннан кейінгі әрбір фотонның импульсінің шамасы бұрынғысынша p болады, бірақ оның бағыты кері болады.
      Бір фотонның импульсінің өзгеруі = pсоңғы - pбастапқы = (-p) - (p) = -2p.
      Бір фотонның импульс өзгерісінің шамасы 2p.
      Секундына N фотонның жалпы импульс өзгерісінің шамасы = N * (2p).
      Фотондардың секундына импульсінің бұл өзгеруі айнаның фотондарға әсер ететін күшіне тең. Ньютонның үшінші заңы бойынша, фотондардың айнаға әсер ететін күші шамасы бойынша тең және бағыты бойынша қарама-қарсы.
      Сондықтан, айнаға әсер ететін күш = N * (2p).
      Күш F = 2Np.

      [/su_spoiler]
    🔗 Further Resources & Links / Қосымша ресурстар мен сілтемелер
    📚 Қосымша ресурстар мен сілтемелер (Kazakh Translation)
    🤔 Reflection / Рефлексия

    Take a few moments to reflect on what you’ve learned:

    • How did the concept of the photon challenge classical wave theory of light?
    • Explain the meaning of E = hf in your own words. Why is Planck’s constant so important?
    • Why is the electronvolt a useful unit in quantum physics, even though the SI unit of energy is the Joule?
    • How can something with no rest mass (like a photon) have momentum? What does this imply about light?
    📚 Рефлексия (Kazakh Translation)

    Үйренгендеріңіз туралы ойлануға бірнеше сәт бөліңіз:

    • Фотон ұғымы жарықтың классикалық толқындық теориясына қалай қарсы шықты?
    • E = hf мағынасын өз сөзіңізбен түсіндіріңіз. Планк тұрақтысы неліктен соншалықты маңызды?
    • Энергияның ХБЖ бірлігі Джоуль болса да, электронвольт кванттық физикада неліктен пайдалы бірлік болып табылады?
    • Тыныштық массасы жоқ нәрсе (фотон сияқты) қалай импульске ие бола алады? Бұл жарық туралы нені білдіреді?